اعتماد به نفس یا Self Confidence به این معناست که یک نفر به توانمندی و مهارت خودش باور و اعتماد داشته باشد.
پذیرش مسئولیت ها، ارتباط با دیگران و اعتماد و باور به مهارت هایی که کسب کرده و به کار بردن آن ها در موقعیت های مناسب ویژگی های مثبت افراد با اعتماد به نفس بالا تلقی می شود.
گاهی اعتماد به نفس را به دو شاخه عمومی: یعنی باور داشته ها و توانمندی ها و شاخه خاص: باور ما به خود برای کارهای ویژه، تقسیم میکنند.
اما روی هم رفته اعتماد به نفس خیلی مفهوم پیچیده ای نیست با اینکه تعاریف مختلفی شده به ساده ترین شکل ممکن می توان آن را به “خودباوری” تعبیر کرد.
اعتماد به نفس یک احساس فوقالعاده است زمانی که شروع به باور کردن خود می کنید معجزه شروع به رخ دادن می کند.
اعتماد بهنفس مهارت است مهارت
هر تجربه موفقی در هر زمینه ای به اعتماد به نفس ما کمک میکند البته میزان آن و حوزه های مختلف فرق می کند.
مثلا:
ممکن است در یک زمینه ای مثلاً رانندگی از تبحر بالایی برخوردار باشیم و اعتماد به نفس زیادتری داشته باشیم اما در سخنرانی یا خیاطی مهارت نداشته باشیم.
داشتن اعتماد به نفس یکی از پارامترهای مهم زندگی هر شخصی است که در تمام دوران زندگی برای نمایش دادن توانایی های خودش به اون نیاز دارد و رابطه مستقیمی با کیفیت و موفقیت فرد در زندگی شخصی و اجتماعی دارد و در بسیاری مواقع عامل بازدارنده در رسیدن موفقیت و تغییر مسیر زندگی میشود.
اشخاصی که اعتماد به نفس پایین دارند معمولاً عکس العمل افراد دیگر را بهانه ای قرار میدهند برای توجیه عدم انجام کار اما این تصور اشتباهی است چون برخلاف آنچه فکر میکنیم آنقدر در نظر دیگر انسانها مهم نیستیم که دانستن این موضوع کمک بسیار زیادی در آرامش و نحوه عمل کردن در زندگیمان میکند.
علت نبود اعتماد به نفس باید ریشهیابی شود و راهکارهای صحیح برای رفع آن داده شود.
معمولاً بسیاری از این مشکلات ریشه در کودکی هر فردی داشته و در تمام دوران زندگی اگر اصلاح نشود همراه او خواهد بود.
یکی از بهترین کارها مراجعه به مشاور و روانشناس است که این مشکل ریشهیابی شود.
فردی که اعتماد به نفس دارد نسبت به نتیجه کارش خوشبین است و میداند که میتواند آنها را مدیریت کند مثل فردی که گوینده یا سخنران مجلسی هست. میداند که در مورد چه چیزی در برابر چه کسی میخواهد صحبت کنذ و تا پایان جلسه آن را مدیریت میکند.
افراد فاقد اعتماد به نفس چه ویژگیهایی دارند:
این افراد همواره خود را ضعیفتر و ناتوانتر از دیگران میپندارند و این مسئله آنها را به گوشهنشینی و تنهایی بیشتر میکشاند، و کمکم زمینه افسردگی و آثار غم و اندوه در افکار و چهره آنها نمایان میشود.
عمدتاً ارزش و تعصبی برای اعتقادات و باورهای خودشان ندارند و جرأتمندی آنها در ابراز افکار و عقیده بسیار کم است.
به دلیل نداشتن حس ارزشمندی موفقیتهای چشمگیری در زندگی ندارند و اعتماد به نفس آنها کم است و حاصل این ناکامیها را والدین، شرایط محیطی و زندگی، اطرافیان و غیره … قلمداد میکنند. و نه تنها برای خود بلکه برای خانواده هم مشکلساز و غیرقابلتحمل خواهند شد.
چون برآیند آن عدم تحلیل و تفکر درست و تصمیم گیریهای عاقلانه و مناسب خواهد بود، و شکستهای پیدرپی را برایشان به همراه دارد.
اعتماد به نفس یک پارامتر پایدار یا موقعیتی
زمانی که از اعتماد به نفس صحبت میکنیم باید بدانیم که یک ویژگی موقعیتی است و مطلق و پایدار نیست و قطعاً با خواندن یک کتاب یا گذراندن یک دوره نمیشود آن را قطعی کرد.
1- نقش والدین در میزان اعتماد به نفس
یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار والدین در تربیت کودکان هستند که با سرزنش و تحقیر کردن فرزندان اعتماد به نفس آنها را تضعیف میکنند. و هر چه بیشتر غفلت کنند، بیشتر به این موضوع دامن میزنند.
2- نقش جامعه در میزان اعتماد به نفس
جامعه و الگوها و فرهنگ حاکم بر آن نقش مهمی در اعتماد به نفس افراد ایفا میکند و به شدت بر میزان اعتماد به نفس تأثیرگذار است. از جامعه ای که مدام افراد و استعدادهایش را سرکوب میکند و نادیده میگیرد، نمیتوان انتظار افراد با اعتماد به نفسی داشت.
3- نقش روابط کاری و عاطفی
میزان احترامی که فرد در روابط و محیط کار دریافت می کند بر میزان خویشتندوستی و خودباوری او تأثیرگذار است.
برای مثال طرد شدن در یک روابط عاطفی میتواند بر میزان اعتماد به نفس در یک شروع دیگر نقش بهسزایی داشته باشه.
و یا نادیده شدن و سرکوب خلاقیت کارمند و عدمقدرشناسی و احترام از سوی مدیران و کارفرماها رفتهرفته باعث دلزدگی و گوشهگیری افراد در محیط کاری آن ها میشود و اعتماد به نفس آنها را سرکوب میکند.
5- نقش سلامت جسمانی در میزان اعتماد به نفس
فردی که از یک اندام نرمال فیزیکی و خوشفرم برخوردار است قطعاً خیلی با اعتماد به نفس بالاتری نسبت به فردی که یک نقص ظاهری دارد در جامعه حاضر میشود.
6- نقش رسانهها
آنچه رسانهها نمایش میدهند تأثیر زیادی بر اعتماد به نفس افراد میگذارد. چون کمتر کسی زندگی واقعیاش را در رسانهها و فضای مجازی به نمایش میگذارد و این تصویر غیرواقعی از دیگران باعث بیاعتمادی و عدم کفایت نسبت به خود می شود.
7- نقش مهارت و میزان اعتماد به نفس
یکی از عوامل بسیار مهم قلمداد میشود چون عدم مهارت در کاری شک و دودلی و عدم خوشبینی به نتیجه کار را برای فرد همراه دارد و با اعتماد به نفس کافی در جامعه حضور نداره.
از آنجایی که اعتماد به نفس یک ویژگی مثبت شخصیتی تلقی می شود افزایش آن نیز به یک هدف برای افراد مختلف تبدیل شده است.
که برآیند و نتیجه داشتن اعتماد به نفس در همه جهات زندگی شخصی و اجتماعی فرد قابل مشاهده است.
وقتی اعتماد به نفس دارید، به یک فرد کامل تبدیل می شوید و با انتقادات سازنده بیشتر برخورد می کنید. مشکلات را با آرامش بیشتری تحلیل می کنید و راهکار می یابید. استرس کمتری را تجربه می کنید و در نتیجه شادی و رضایت درونی همراه شما خواهد بود. احتمال موفقیت های مالی چند برابر خواهد شد و شوخطبعی و طراوت شما به دلیل مثبت اندیشی قطعاً افزایش می یابد و همواره مورد تحسین و تمجید اطرافیان قرار گرفته و روابط عاطفی و کاری بیشتری نسبت به دیگران کسب خواهید کرد.
تفاوت اعتماد به نفس و خودشیفتگی
خودشیفتگی به دلیل ناامنی ها و مکانیسم های دفاعی می باشد در حالیکه اعتماد به نفس ناشی از خودآگاهی و توانایی تحمل و تأمل در عدم امنیت فرد است. اعتماد به نفس خصیصه ای بسیار تأثیرگذار در زندگی هر فردی محسوب میشود و خبر خوب اینکه خوشبختانه این ویژگی با ارزش، اکتسابی است.